Dziś kolejny kandydat na patrona – Jan Nowak-Jeziorański

Dziś kolejny kandydat na patrona – Jan Nowak-Jeziorański
 
Jan Nowak Jeziorański urodził się jako Zdzisław Antoni Jeziorański 2 października 1914 roku w Berlinie. Imiona „Jan Nowak” przyjął dopiero podczas II wojny światowej jako pseudonimy. Pochodził z rodziny polskich inteligentów, który starali się go wychowywać w duchu patriotyzmu. Po I wojnie światowej rodzina znalazła się w Polsce, a młody Zdzisław uczęszczał do gimnazjum Adama Mickiewicza w Warszawie. W młodości był bardzo związany z ruchem harcerskim, który promował zresztą całe życie, jednakże jego prawdziwą pasją, odkrytą w latach 30., okazało się radio. Jeszcze przed wojną nawiązał kontakty z pracownikami Polskiego Radia, współpracował z nim i mimo pracy na uczelni marzył także o pracy związanej z pasją.
 
Po wybuchu wojny został zmobilizowany i brał udział w kampanii wrześniowej. Po ucieczce z niewoli od 1940 roku działał w podziemiu, od 1941 roku w ZWZ (przemianowanym w 1942 roku na Armię Krajową). Brał udział w Akcji „N” – zakonspirowanej komórce rozprowadzającej materiały propagandowe, których celem było obniżenie morale żołnierzy niemieckich. Od 1940 lub 1941 roku pracował także z polecenia ZWZ w administracji niemieckiej, aby uzyskać dokumenty okupanta pomocne polskim organizacjom konspiracyjnym. W 1940 roku zadebiutował jako publicysta polityczny, drukując w podziemnym wydawnictwie „Znak” esej o Konstytucji 3 maja.
W 1943 roku zgłosił się, jako ochotnik, na funkcję kuriera AK do władz polskich poza krajem: pod przybranym nazwiskiem Jan Kwiatkowski został wysłany do Poselstwa Polskiego w Sztokholmie. Po przekazaniu poczty powrócił do kraju. Po sukcesie tej wyprawy powierzono mu znacznie poważniejszą funkcję, ponieważ jako emisariusz[2] miał dotrzeć do rządu RP w Londynie. To właśnie na potrzeby tej misji przybrał pseudonim Jan Nowak. Wyruszył w 1943 roku. W Anglii odbył rozmowy zarówno z przedstawicielami rządu polskiego, jak i władz angielskich, również z premierem Winstonem Churchillem .
Z Anglii został przetransportowany do Włoch. W nocy z 25 na 26 lipca 1944 roku leciał na pokładzie samolotu, który wyruszył z bazy lotniczej w Brindisi, i wylądował w pobliżu Tarnowa (ten sam samolot zabrał na pokład szczątki rakiety V-2 i kilku polskich polityków – akcja Most III), a następnie dotarł do Warszawy jako ostatni emisariusz przed wybuchem powstania warszawskiego. W przeddzień kapitulacji, działając z rozkazu komendanta AK gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego, wyruszył do Londynu. Wywiózł setki dokumentów i zdjęć. Jako emisariusz Armii Krajowej zyskał przydomek Kurier z Warszawy. Używał wówczas fałszywych dokumentów, w których występowało nazwisko Jan Nowak oraz data urodzenia 15 maja 1913 roku, później często błędnie podawana jako faktyczna data urodzin Zdzisława Jeziorańskiego.
Pięciokrotnie przedzierał się do Wielkiej Brytanii, tylko po to by wrócić do kraju i dalej toczyć tam walkę. W roku 1944 brał udział w powstaniu warszawskim, współtworzył i organizował działalność powstańczego radia „Błyskawica”. Podczas powstania warszawskiego wziął ślub z Jadwigą Wolską, łączniczką „Gretą”. Ich ślub był odprawiony w przerwie między pogrzebami. Trwał zaledwie siedem minut. Jadwiga Nowak-Jeziorańska zmarła w 1999 roku w Stanach Zjednoczonych.
Tuż przed upadkiem powstania na rozkaz „Bora” Komorowskiego przedarł się do Londynu, zabierając ze sobą najważniejsze zdjęcia i dokumenty AK. Po zakończeniu wojny postanowił pozostać na emigracji.
 
Począwszy od 1951 roku stał się jednym z ojców projektu utworzenia polskojęzycznej stacji radiowej, która informowałaby Polaków w kraju o prawdziwej sytuacji na świecie i w Polsce – były to narodziny Radia Wolna Europa, polskojęzycznej wersji większego projektu nadawania informacji z Zachodu do krajów za żelazną kurtyną. Wolna Europa była cierniem w boku propagandy PRL-u, stąd też intensywne próby zagłuszania sygnału i karania słuchaczy, mimo to audycja cieszyła się niekłamaną popularnością i była słuchana przez tysiące osób. Dla Polaków była to jedyna namiastka niezależnych mediów. Przez wiele lat Nowak-Jeziorański był „twarzą” całego projektu, zauważaną zarówno na Zachodzie, jak i w kraju.
 
Po upadku władzy komunistycznej w Polsce Jan Nowak-Jeziorański dalej aktywnie działal na rzecz polskich interesów na Zachodzie i coraz częściej przyjeżdżał do kraju. Ostatecznie w roku 2002 zdecydował się wrócić na stałe i przeżyć w ojczyźnie resztę życia. Zmarł 20 stycznia 2005 roku w Warszawie.
https://eszkola.pl/historia/jan-nowak-jezioranski-biografia-i-zaslugi-8622.html
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Nowak-Jeziora%C5%84ski